Zelfreflecterend

“Vergeet de fout. Onthoud de les.”

'ZELFREFLECTEREND' in het kort

Door de gerichte en stimulerende feedback van de leerkracht zet de leerling stappen om te leren reflecteren over zijn eigen werk, taak, werkwijze, aanpak… Zo kan hij in de toekomst ook zijn gedrag en aanpak bijsturen in functie van een beter resultaat.

Enerzijds leren we leerlingen reflecteren over de leerstof of het product dat ze bereikt hebben (Is dit correct? Beantwoordt het aan de vooropgestelde doelen en criteria?...).

Anderzijds leren we de leerlingen reflecteren over het proces (Hoe ging het opzoeken? Waar liep ik tegenaan? Hoe verliep de samenwerking? Wat moet ik nog leren en wat kan ik al goed?...).

Soms is dat reflectieproces een samengaan van zelfreflectie, reflectie van de groep, reflectie en feedback van de leraar. Feedback en reflectie wordt vast ingebouwd in elke (zelfgestuurde) taak of les.

HOE MAAK IK HET CONCREET?

Gebruik manieren om te achterhalen of de hele klas het begrepen heeft. Zo staan leerlingen stil bij hun eigen begrip van de aangereikte leerinhouden.

  • Als je wilt dat je leerlingen leren, is het van groot belang dat leerlingen betrokken blijven. Leerlingen haken soms af omdat de leerstof bijvoorbeeld te moeilijk is of zij de aangereikte oefeningen te moeilijk of te gemakkelijk vinden.
  • Om dit te voorkomen is het nodig om systematisch na te gaan of je leerlingen hebben begrepen en onthouden wat je beoogt met je uitleg, opdracht en begeleiding. Dit kan door goede vragen te stellen, opdrachten met voldoende moeilijkheid aan te bieden en activiteiten in te zetten om informatie te verzamelen van de hele klas.

Laat leerlingen nadenken over hun eigen leervorderingen.

  • Essentieel bij de leeractiviteit is dat bij aanvang de doelen en/of taakverwachtingen expliciet worden meegeven (of afgesproken), alsook de criteria waaraan de oplossingen moeten voldoen.
  • Zo kunnen leerlingen feedback krijgen van peers/leerkracht of hun eigen werk beoordelen, om zich in de toekomst bij te sturen.

Geef feedback die leerlingen aan het denken zet.

  • Feedback is een van de krachtigste interventies om het leren van leerlingen te bevorderen.
  • Het doel van feedback is om informatie te geven over waar leerlingen staan en ze houvast te geven bij het behalen van de leerdoelen.
  • Het organiseren van effectieve feedback is echter complex. Als de feedback de leerlingen niet aan het denken zet en in actie brengt, is feedback ineffectief.
  • Bedoeling is immers om door zelfreflectie en feedback leerlingen aan te zetten tot actie, zodat ze hun strategie, aanpak in de toekomst bijsturen en tot betere leerresultaten komen.

Gebruik toetsing als leer- en oefenstrategie

  • Leerlingen laten oefenen om actief informatie op te halen uit hun geheugen versterkt hun geheugen in vergelijking met passievere technieken, zoals herlezen.
  • Leerlingen onthouden daardoor de leerstof beter én langer.
KIJKWIJZER
  • Ik besteed aandacht aan feedback en reflectie in mijn klaspraktijk.
  • Ik geef leerlingen de kans om hun leren/werk individueel of in samenwerking met andere leerlingen te verbeteren, zodat controleren en bijsturen een vaste activiteit wordt.
  • Ik reflecteer met de leerlingen en geef feedback op de taak en de aanpak van de taak, niet op de persoon.
  • Ik ben transparant over de doelen, criteria, resultaten… waaraan een taak/opdracht moet voldoen.
  • Ik reflecteer met de leerlingen en geef feedback op de inspanning.
  • Ik geef feedback die zo concreet mogelijk is en zich richt op de vooropgestelde doelstelling.
  • Ik gebruik de reacties van leerlingen op feedback als informatie over hun mindset.
  • Ik stimuleer leerlingen om na te denken over de taak en reik hen daarvoor tools aan (leerdoelen, succescriteria, richtvragen, leerstrategieën,…).
  • Ik stimuleer leerlingen om over hun leerproces te praten en er inzicht in te krijgen.
  • Ik oefen het gebruik van leerstrategieën, die nodig zijn voor reflecteren op een taak, met hen in (modeling, hardop laten denken, uitwisselen, ..).
  • Ik geef leerlingen tijd om te reflecteren op hun eigen leerproces (metacognitie).
  • Ik volg op hoe en welke strategieën leerlingen inzetten tijdens het leerproces.
  • Ik zoek met de leerlingen naar een krachtige ‘algemene’ formulering van de gekozen leerstrategie.
  • Ik stimuleer leerlingen om de leerstrategie vast te leggen (vb. in een denkboekje).
  • Ik stimuleer leerlingen om de leerstrategie in verschillende situaties te gebruiken (transfer).
  • Ik check op regelmatige basis de leerstatus van de leerlingen (= controle van begrip): vraagstelling, werkvorm, actief rondlopen en begeleiden, …
  • Ik geef doorheen de les op verschillende momenten individueel of klassikaal feedback op het proces en het eindproduct.
  • Ik heb aandacht voor feedup (wat is het doel), feedback (wat heb je gedaan en hoe heb je het tot nu toe aangepakt) en feedforward (wat is de volgende stap).
  • Ik sluit de les af door na te gaan of de beoogde lesdoelen gerealiseerd zijn (bv. exit-ticket, zelfevaluatie, onderwijsleergesprek, …).
  • Ik reik bijkomende leerstrategieën (remediëring, herhaling, voorbeelden, …) aan indien blijkt dat de beoogde lesdoelen niet gerealiseerd zijn.
  • Ik blik vooruit naar de volgende les (bv. doelen volgende les, verwachting t.a.v. volgende les, huiswerk, …).
MEER INFO

WEBLINKS

VOORBEELDEN UIT DE PRAKTIJK

Terug naar hoofdpagina
Scholengroep Fluxus - visie op leren

Scholengroep Fluxus

Een golf van inspiratie

Grote Markt 52 – 2300 Turnhout

Facebook Linkedin Envelope Location-arrow Phone
Website is gemaakt door de Centrale IT-dienst van Scholengroep Fluxus.
Privacybeleid
Scroll naar boven