Onderzoekend
‘The best teachers are those who show you where to look, but don’t tell you what to see.’
Wanneer we onderzoekend leren, laten we de leerlingen vertrekken vanuit een onderzoeksvraag/probleemstelling/casus. Op het einde van de les(senreeks) toetsen we met de leerlingen af in welke mate de vraag beantwoord is.
Wanneer we invulling geven aan de bouwsteen ‘onderzoekend’, betekent dit dat we met onze leerlingen werken aan een kritisch-reflectieve en nieuwsgierige houding, in het algemeen, maar meer specifiek wat betreft informatiebronnen.
Bij instructief en leerkrachtgestuurd onderzoekend leren zal je als leraar het resultaat en de stappen van het leerproces zelf bepalen, de leerlingen stapje voor stapje begeleiden en zelf zorgen voor de nodige informatie.
- Leer de leerlingen een goede onderzoeksvraag stellen. Doe dit voor en ondersteun hun denkproces. Dit kan door een stappenplan, sjabloon, voor structureren van stappen, …
- Reik betrouwbare bronnen aan. Steek hierin ook fake news, zodat ze leren het onderscheid te maken.
- Stel hierbij effectieve vragen die hun denkproces stimuleren.
Bij leerlinggestuurd onderzoekend leren laat je de leerling zelf de tussenstappen organiseren, de informatie opzoeken en het resultaat bereiken. Wel zorg je ervoor dat de leerlingen niet aan hun lot worden overgelaten. Geef waar nodig tussenstappen en oplossingsmogelijkheden mee, moedig aan en stuur bij, geef tijd en ruimte voor moeizaam zoeken en bekijk vergissingen als leerkansen.
Bij onderzoekend leren is het belangrijk leerlingen bewust te maken van beschikbare bronnen en de betrouwbaarheid hiervan. Werken aan mediawijsheid bij onze leerlingen is in de huidige samenleving en tiktok-tijden cruciaal. Omgaan met data, geschikte bronnen gebruiken, je weg vinden in de digitale wereld en hier zorgzaam mee omgaan, vraagt een onderzoekende houding van kinderen en jongeren.
- Ik moedig leerlingen aan hun eigen vragen te formuleren.
- Ik stimuleer leerlingen kritische vragen te stellen/te filosoferen.
- Ik ondersteun leerlingen bij het opmaken van een onderzoeksopzet.
- Ik moedig creatief denken aan.
- Ik laat leerlingen bewijs evalueren en redeneringen onderbouwen opdat ze correcte conclusies kunnen trekken.
- Ik ondersteun leerlingen in het gebruik van IT/verschillende bronnen om informatie te verzamelen, analyseren en interpreteren.
- Ik ga samen met leerlingen op zoek naar de verschillende onderdelen van een goede onderzoeksvraag.
- Ik coach leerlingen bij het opstellen van een eigen onderzoeksvraag.
- Ik reik leerlingen verschillende strategieën aan in het zich eigen maken van een onderzoekende houding.
- Ik geef leerlingen voldoende tijd om na te denken vooraleer ze een antwoord geven.
- Ik daag leerlingen uit om (tegen)argumenten te geven.
- Ik model een onderzoekende, nieuwsgierige houding in mijn klas.
WEBLINKS
- https://www.mediawijs.be/nl
- https://www.deschaalvanm.be/pagina/wat-dsvm
- Onderzoeken en ontwerpen - Leerlijn Onderzoeken - SLO
- https://www.vrt.be/nl/edubox/
- https://www.eur.nl/onderwijs/voor-scholen/over-het-wetenschapsknooppunt/onderzoekend-leren
- https://www.leraar24.nl/2618740/vragenmachientje-helpt-leerlingen-bij-bedenken-van-onderzoeksvragen
- Materialen Freinet basisonderwijs
LEESVOER
- Er was misschien eens - Auteur: Kamiel de Bruyne - 9789463832243 - 26 oktober 2020
- https://s3-eu-west-3.amazonaws.com/vlor-prd/publication_attachment/VlorFINAALA4V2.pdf
- https://www.passendonderwijs-zk.nl/assets/upload/Professionalisering/Leerkrachtmiddagen/tabel%20denksleutels.pdf
- Onderzoekend leren: een stappenplan voor onderzoeksopdrachten -Auteur: Bas van Lanen Cyrilla van der Donk - 9789082391510 -31 mei 2022
- Jonge kinderen: grote onderzoekers. En de leraar? Auteur: Hilde Van Houte Kirsten Devlieger, Co-auteur: Jozefien Schaffler, 9789059328341, 31 januari 2012
IN DE PRAKTIJK
